| تجربه زیسته یادگیری الکترونیکی |
| کد مقاله : 1043-NEXT |
| نویسندگان |
|
کیمیا مهدوی * گروه علوم پایه-دانشکده دامپزشکی- دانشگاه تهران-تهران-ایران |
| چکیده مقاله |
| تجربه زیسته یادگیری الکترونیکی 1. کیمیا مهدوی, دانشجوی دکتری تخصصی فیزیولوژی, دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهرانk.mahdavi@ut.ac.ir چکیده همه‌گیری بیماری کرونا اثرات فراوانی بر جنبه‌های مختلف زندگی جهانیان گذاشته است. در این میان بشر برای مقابله با اختلال ایجاد شده در روند معمول زندگی, در زمینه‌های مختلف از روش‌های جایگزین بهره جسته است. هر چند در سالیان گذشته استفاده از نرم‌افزارهای الکترونیکی و کلاس‌های مجازی افزایش یافته بود اما شرایط ایجاد شده ناشی از بیماری کرونا سبب بهره‌وری هر چه بیشتر از این بستر گردید. در مقاطع مختلف تحصیلات دانشگاهی, بر حسب رشته و نوع نیاز دانشجویان سامانه‌های الکترونیک, کلاس‌های درس مجازی, محتوای درسی الکترونیک و ... , به عنوان جایگزین آموزش حضوری مطرح شدند. در این مقاله تلاش شده تا تجربیات بنده به عنوان دانشجوی ورودی سال 99 مقطع دکتری دانشگاه تهران در ارتباط با یادگیری الکترونیکی قید شود تا سهم کوچکی در شناسایی ابعاد مختلف این بستر, مزایا و معایب آن داشته باشم. کلیدوازه: آموزش مجازی- نرم‌افزار آموزشی- محتوای الکترونیک- سامانه آموزشی-دکتری تخصصی مقدمه در طی دو سال گذشته شیوع ویروس کرونا در سطح جهان سبب ایجاد تغییرات فراوانی در سبک زندگی بشر شده است. از آن جایی که رعایت فاصله فیزیکی, عدم حضور در تجمعات و به طور کلی کاهش حداکثری ارتباطات غیر ضروری حضوری از جمله ارکان اساسی کاهش شیوع این بیماری به شمار می‌روند; سیستم‌های مختلف در صدد آن برآمدند تا با ارئه شیوه‌های جایگزین کارآمد بدون ایجاد وقفه و با کمترین تفاوت کارایی با روش‌های پیشین خدمات خود را به جهاتیان عرضه دارند. سیستم آموزشی به عنوان یکی از نهادهای اصلی که در ارتباط با جمعیت کثیری از رده‌های سنی مختلف بوده است با بهره‌گیری از فضای الکترونیکی در مسیر جبران کمبود آموزش حضوری گام برداشته است. در مقطع تحصیلات دانشگاهی با توجه به تفاوت نیازهای گروه‌های مختلف, نوع رشته, مقطع تحصیلی, دروس ارائه شده در ترم و ... با استفاده از نظرات اساتید و صاحبنظران عرصه آموزش مجازی بسترهای مختلفی برای این منظور ارائه شد. دانشگاه‌ها یا استفاده از سامانه‌های الکترونیکی مختلف فضای لازم برای تشکیل کلاس‌های درس مجازی, ارتباط متقابل میان استاد و دانشجویان, بارگذاری محتوای درسی الکترونیکی, برگزاری امتحانات و سنجش مستمر, امکان ارائه و بررسی تکالیف و ... را فراهم آوردند. با وجود آشنایی پیشین افراد و به خصوص دانشگاهیان با ابزارهای مختلف آموزش مجازی و محتوای آموزشی الکترونیک بهره‌گیری جامع و استفاده کامل و خلاقانه از این امکانات در این دوران رشد چشمگیری یافت که بدون شک با شناخت مزایا و رفع معایب استفاده از این بستر در فعالیت‌های آموزشی آینده کشور به خصوص در مقاطع دانشگاهی می‌تواند سبب تغییرات مثبت فراوانی گردد. بیان مسئله من در دوران تحصیل دکتری عمومی دامپزشکی در دانشگاه تهران کمابیش با برخی فضاهای الکترونیکی مرتبط با دانشجویان آشنا شده بودم. در ترم آغازین آن دوره, استفاده از سامانه جامع آموزش گلستان اولین مواجهه من با استفاده از یک سیستم دانشگاهی محسوب می‌گشت. با گذر زمان و حضور در کلاس‌های درس و کارگاه‌های مختلف با نرم‌افزارهای گوناگون آموزشی, محتواهای الکترونیک و کلاس درس مجازی آشنا شدم. پس از وقوع همه‌گیری کرونا, به صورت مجازی و از طریق نرم افزارAdobe) (connect از پایان‌نامه مقطع دکتری عمومی خود دفاع کردم و پس از قبولی در مرحله اول آزمون دکتری در بستر همین نرم‌افزار در جلسات مصاحبه شرکت داشتم. اما بهره‌وری عمده من از بستر آموزش الکترونیک با آغاز کلاس‌های درس مقطع دکتری تخصصی شکل گرفت. سامانه آموزشی ارائه شده از سوی دانشگاه تهران (e-learn.ut.ac.ir) بستر مناسبی برای ارائه دروس مجازی, بارگذاری محتوا, سنجش و ارتباط متقابل میان دانشجو و اساتید پدید آورده که سبب جبران عدم آموزش حضوری گشته‌است اما با وجود امکانات تعبیه شده در سامانه مشکلاتی همچون اختلال در اینترنت در پاره‌ای از اوقات سبب ایجاد مشکل در روند آموزش در طول این دو ترم می‌گشت. راه‌حل به کار گرفته شده از ان جایی که بحث قطعی و یا کندی سرعت اینترنت به عنوان معضل تمام دانشجویان کلاس و اساتید این رشته مطرح گشت. اساتید بر آن شدند تا در کنار برگزاری کلاس‌های درس روتین به صورت آنلاین, فایل‌های آموزشی خود را که پیش از این به صورت فایل پاورپوینت ارائه می‌شد به صورت صداگذاری شده بارگذاری نمایند. با این اقدام علاوه بر بهره‌گیری تمام دانشجویان از ارائه آنلاین دروس, چنانچه یکی از دانشجویان در قسمتی از تدریس با قطعی اینترنت مواجه می‌شد می‌توانست با رجوع به فایل صداگذاری شده از نکات آن مبحث بهره مند شود. علاوه بر این وجود محتوای الکترونیک صداگذاری شده به ما این امکان را می‌داد تا در هر ساعت شبانه‌روز به مبحث مورد نظر و سخنان اساتید دسترسی داشته باشیم. ضبط جلسات کلاس آنلاین در سامانه ایلرن یکی از گزینه‌های خوب دیگر برای مراجعه مجدد به محتوای تدریس شده بود که به راحتی در اختیار کاربران قرار می‌گرفت. اساتید در کنار استفاده مناسب از امکانات سامانه با تعیین ساعتی مقرر جهت جلسات رفع اشکال, سبب رفع هر گونه ابهام و سوال احتمالی طول تدریس هفتگی می‌شدند. نتیجه‌گیری (جمع‌بندی مزایا و معایب) بدون شک استفاده از بستر آموزش الکترونیک در طی همه‌گیری بیماری کرونا در کنار حفظ جان میلیون‌ها نفر سبب عدم وقفه در فرآیند آموزش شده است. اگر چه شناخت و راه اندازی سامانه‌ها, ساخت و یا معرفی نرم‌افزارها و آموزش کاربران اعم از اساتید و دانشجویان بازه زمانی را به خود اختصاص داد و هزینه اضافی در پی داشت اما بی شک نمی‌توان اثر به سزای آن در جلوگیری از رکود آموزشی کشور را نادیده گرفت. امکانات سامانه‌های آموزشی علاوه بر فراهم آوردن فضایی جهت برگزاری کلاس‌های مجازی, شرایط مناسبی برای تبادل نظر میان اساتید و دانشجویان در کنار ارائه تکالیف و سنجش مقطعی دانشجویان ایجاد کرده است که شاید حتی در برخی موارد در آموزش حضوری نیز با این نظم و سهولت انجام نمی‌پذیرفت. اساتید در طی این مدت کوشیدند تا با استفاده از ابزارهای کمک درسی الکترونیک نقص‌های احتمالی موجود در تدریس مجازی را کاهش دهند و هر چه بیشتر مفاهیم و محتویات درسی لازم را در اختیار دانشجویان قرار دهند. هر چند در این میان مشکلاتی همچون عدم دسترسی یکسان افراد به اینترنت و یا امکانات الکترونیک (مانند لب تاپ, موبایل, تبلت و ...), قطعی و کندی سرعت اینترنت, قطعی برق در برخی بازه‌های زمانی, عدم شناخت کامل امکانات سامانه‌های آموزشی, در کنار بار روانی متعاقب عدم حضور در محیط دانشگاهی ( ارتباط مستقیم با اساتید و هم دانشگاهیان) نیز وجود داشته است. بدون شک با رفع این معایب در آینده‌ای نزدیک می‌توان از امکانات این بستر به طور مشترک با آموزش حضوری و یا حتی به تنهایی به عنوان یک سیستم آموزشی مستقل بهره جست. |
| کلیدواژه ها |
| آموزش مجازی- نرم‌افزار آموزشی- محتوای الکترونیک- سامانه آموزشی-دکتری تخصصی |
| وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است |