| مقایسه تأثیر دو روش تدریس JIGSAW مبتنی بر یادگیری سیار و سخنرانی بر میزان یادگیری و یادگیری پایدار دانشجویان فوریت های پزشکی |
| کد مقاله : 1019-NEXT |
| نویسندگان |
|
سلیمان احمدی1، سارا شهبازی *2 1رئیس دانشکده مجازی، آموزش پزشکی و مدیریت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی 2عضوهیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد و دانشجوی دکتری تخصصی آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی |
| چکیده مقاله |
| استراتژی های آموزشی نقش بسیار مهمی در یادگیری دانشجویان دارند. روش آموزش مورد استفاده باید با توجه به اهداف آموزش مورد نظر در انتقال دانش، تغییر نگرش و مهارتهای عملی و رفتار های فراگیر انتخاب شود. چنانچه روش آموزش مناسب با دوره مورد نظر انتخاب شود، می توان به اهداف از قبل تعیین شده دست یافت و تدریس موفقتری داشت. بر اساس نظریه های جدید یادگیری، یادگیری واقعی زمانی رخ می دهد که فراگیر نقش اصلی را در فرآیند یادگیری داشته باشد، مخصوصا آموزش در گروههای کوچک می تواند به ایجاد محیط فعال یادگیری برای تمام دانشجویان در هر سطح از هوش یا توانایی ذهنی، منجر شود. سخنرانی یکی از روش های آموزش سنتی است که معلم محور بوده و یادگیری در یادگیرنده از طریق گوش کردن و یادداشت برداشتن انجام می شود. برخی از تحقیقات نشان داده است که 80% اطلاعات ارائه شده در روش سخنرانی در عرض 8 هفته فراموش می شوند و علاوه بر این باعث یادگیری انفعالی شده، تفاوتهای فردی و نیازهای فراگیران را مورد توجه قرار نمی دهد، به مشکل گشایی و تفکر خلاق و مهارتهای شناختی سطح بالا منجر نمی شود و اثربخش نیست. لذا بسیاری از متخصصین، ضرورت تغییر یا تکمیل روش های آموزش سنتی را یادآور شده اند. آموزش به روش دانشجو محور می تواند منجر به افزایش میزان رضایتمندی دانشجویان، تسریع در امر یادگیری، ایجاد مهارتهای حل مسأله و تداوم یادگیری و تفکر انتقادی گردد. یادگیری مشارکتی الگویی از آموزش است که دانشجویان به منظور دستیابی به هدفی مشخص و برای اجرای کامل یک وظیفه محوله با یکدیگر، در آن همکاری می کنند. JIGSAW، نوعی از تکنیک های جدید یادگیری است و به عنوان یک الگوی مشارکتی و دانشجو محور معرفی شده است. در این روش، دانشجویان در بخشی از موضوعات درسی که موظف به یادگیری آن هستند، مهارت کامل به دست می آورند و سپس آموخته های خود را به سایر اعضای گروه خود می آموزند. رشته فوریت های پزشکی یکی از رشته های علوم پزشکی است که نیازمند دانش و مهارت بالا و قدرت شنیدن و تحلیل داده ها و کار مشارکتی است. دانشجویان این رشته باید بیاموزند که با یکدیگر کار کنند و دانش یکدیگر را برای مدیریت بیماران در صحنه افزایش داده و در تصمیم گیری ها با یکدیگر مشارکت فعال داشته باشند. بنابراین استفاده از روش هایی که این مهارت ها را تقویت نماید از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به پیشرفت روزافزون در حوزه علوم پزشکی، نیاز به استفاده از روش هایی نوین و کاربردی در انتقال دانش به دانشجویان احساس می شود . اگرچه سخنرانی به عنوان روش پایه در تدریس، شناخته شده است؛ امارویکردهای آموزشی باید در جهت یادگیری سطح بالاتر و رشد تفکر انتقادی سازماندهی شوند. با توجه به اینکه دانشجویان رشته های علوم پزشکی، علاوه بر دانش، نیاز محسوسی به مهارتهای ارتباطی، گزارش گیری و گزارش دهی، قدرت شنیدن و بیان کردن دارند، به نظر می رسد استفاده از روش آموزش مشارکتی ، در پرورش مهارتهای مورد نظر مفید باشد، لذا هدف از این مطالعه مقایسه تأثیر روش تدریس JIGSAW و سخنرانی همراه با اسلاید بر میزان یادگیری و یادگیری پایدار دانشجویان فوریت های پزشکی است. این مطالعه یک پژوهش نیمه تجربی است که بر روی کلیه دانشجویان ترم 3 فوریتهای پزشکی دانشکده پرستاری بروجن به تعداد 30 نفر که در حال گذراندن درس فوریتهای داخلی (2) بودند، انجام شد. در ابتدا ضمن کسب مجوز از معاون آموزشی دانشکده، رضایت کلیه دانشجویان جهت برگزاری کلاس با این شیوه ی تدریس، جلب و سپس موضوعات درسی ، پس از مشورت و اتفاق نظر تیم اساتید متخصص، از نظر میزان دشواری، مشابهت و میزان اهمیت به 2 بخش تقسیم شدند. بخش اول محتوا به شیوه ی سخنرانی همراه با اسلاید تدریس شد . جهت تدریس بخش دوم، از تکنیک JIGSAW استفاده شد. در این جلسات ، قبل و بعد از ارائه هر مبحث، پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از نرم افزار Kahoot با استفاده از سوالات چهارگزینه ای و صحیح - غلط انجام شد. برای این کار کلیه دانشجویان نرم افزار Kahoot را بر روی گوشی های همراه خود نصب نموده و با دریافت کد شناسه، در فعالیت یادگیری مشارکت می نمودند. محتوای درس قبل از آغاز کلاس توسط استاد آماده و به 5 قسمت تقسیم و هر کدام در صفحات جداگانه و شماره گذاری شده پرینت شدند. در آغاز کلاس، دانشجویان به گروه های 5 نفره تقسیم می شدند. محتوا بر اساس شماره گذاری بین دانشجویان هر گروه از نفر اول تا پنجم تقسیم می شد. در مرحله اول این تکنیک، هر دانشجو به مدت 15 دقیقه فرصت داشت مطالب دریافت شده را کاملا مطالعه و یاد بگیرد. در مرحله دوم، نفرات هم شماره در یک گروه گرد هم می آمدند و به مدت 15 دقیقه به ترتیب درس را برای یکدیگر تکرار می کردند. با این کار کلیه دانشجویان مطلب اختصاصی خود را کاملا یادگرفته و با هم به بحث و اشتراک می گذاشتند. در مرحله سوم، دانشجویان به گروه های خود باز می گشتند و به مدت 30 دقیقه ، هر فرد از نفر اول تا پنجم مطلب خود را به سایر دانشجویان هم گروه، آموزش می داد. بلافاصله پس از پایان تدریس، استاد با استفاده از نرم افزار Kahoot سوالات صحیح – غلط و چندگزینه ای را برای دانشجویان مطرح می نمود. دانشجویان در یک رقابت سالم و پویا، به سوالات پاسخ می دادند و هر سوال بلافاصله بررسی و پاسخ های صحیح و غلط دانشجویان مشخص و آموزش های لازم توسط استاد ارائه می شد. نقش استاد در این تکنیک آموزشی، تسهیل، هدایت و راهنمایی در گروه های دانشجویان و تهیه محتوای متنی، تصویری و برگزاری آزمون کلاسی بود. در پایان دوره، ارزیابی میزان یادگیری از طریق برگزاری امتحان پایان ترم صورت گرفت. جهت بررسی میزان ماندگاری و تداوم یادگیری 3 ماه بعد نیز دانشجویان در آزمون شرکت نمودند. اساتید صاحبنظر حوزه آموزش، بازه زمانی 3 ماه را برای بررسی مجدد یادگیری پیشنهاد نمودند. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه دموگرافیک و آزمون محقق ساخته درس فوریتهای داخلی (2) بود. این آزمون دارای 45 سؤال چهارگزینه ای، تکمیل کردنی و تشریحی کوتاه پاسخ بود. جهت بررسی روایی محتوایی و صوری آزمون از نظرات 3 نفر از همکاران با رشته ی مشابه و نظرات 10 تن از دانشجویان فوریتهای پزشکی استفاده شد. جهت بررسی پایایی آزمون از شیوه ی test-re-test استفاده شد و با r=0.81 تأیید شد. همچنین همبستگی درونی آزمون با استفاده از ∝ کرونباخ، 0.79 به دست آمد و پایایی آزمون تأیید گردید. نمرات دانشجویان به طور جداگانه در بخش سخنرانی و JIGSAW محاسبه و مقایسه گردید. اطلاعات با استفاده از تستهای آماری توصیفی و استنباطی مانند تی زوج شده در نرم افزار SPSS نسخه ی 11 تحلیل شدند. مقایسه نمرات دانشجویان در آزمون های مراحل پایان دوره و 3 ماه پس از پایان دوره، در روشهای تدریس سخنرانی و JIGSAW انجام شد و تفاوت معنی دار نمرات دانشجویان در هر دو مرحله آزمون بین دو شیوه تدریس سخنرانی و JIGSAW دیده شد ولی این اختلاف معنادار ، تأثیر چشمگیر روش تدریس JIGSAW بر یادگیری پایدار دانشجویان را به نسبت روش سخنرانی نشان می دهد. تحلیل نتایج نشان داد، در روش سخنرانی نمرات دانشجویان در مرحله دوم نسبت به مرحله اول تفاوت معنی دار ولی در جهت منفی داشته است و نمرات دانشجویان 3 ماه پس از پایان دوره، افت چشمگیری داشته اند. اما نمرات دانشجویان از بخشی از مطالب که به شیوه JIGSAW تدریس شد، در دو مرحله اختلاف معنی داری نداشته اند. میزان رضایت دانشجویان در استفاده از نرم افزار Kahoot در کلاس درس نیز در یک جلسه گروه متمرکز ارزیابی شد. پاسخ های دانشجویان ثبت و تحلیل شد و در 4 دسته بندی مجزا، گنجانده شدند: نقش یادگیری سیار در افزایش مشارکت فعال، نقش یادگیری سیار در افزایش انگیزه مطالعه، نقش یادگیری سیار در افزایش فعالیت های یادگیری جذاب و نقش یادگیری سیار در افزایش رقابت سالم. |
| کلیدواژه ها |
| تدریس، JIGSAW ، یادگیری پایدار، سخنرانی، یادگیری. |
| وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است |