همایش بین المللی یادگیری الکترونیکی : تجربه های زیسته، ارزیابی و آینده نگاری

تجربه تشکیل تیم آموزش مجازی کووید-19 در دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد از سال 1399

کد مقاله : 1017-NEXT

نویسندگان:

مرضیه فرهادخانی¹، زهرا ایازی وانانی *²، اکبر سلیمانی³، شهرزاد حبیبی⁴

¹استادیار مهندسی بهداشت محیط، مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران

²دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، کارشناس مرکزمطالعات وتوسعه آموزش پزشکی،دانشجوی مقطع دکتری رشته آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی،دانشکده مجازی،آموزش پزشکی ومدیریت دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی،ایران

³معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، استادیار بیماری های ریه، گروه داخلی، دانشکده پزشکی، بیمارستان هاجر،دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد،شهرکرد، ایران

⁴استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، سرپرست مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده مقاله:

بسمه تعالی
تجربه تشکیل تیم آموزش مجازی کووید-19 در دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد از سال 1399
مرضیه فرهادخانی1، زهرا ایازی2، اکبر سلیمانی3 ، شهرزاد حبیبی4

1. استادیار مهندسی بهداشت محیط، مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران
m_farhadkhani@yahoo.com Email:
2. دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، کارشناس مرکزمطالعات وتوسعه آموزش پزشکی،دانشجوی مقطع دکتری رشته آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی،دانشکده مجازی،آموزش پزشکی ومدیریت دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی،ایران
Email:ayazi_z56@yahoo.com
3. معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، استادیار بیماری های ریه، گروه داخلی، دانشکده پزشکی، بیمارستان هاجر،دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد،شهرکرد، ایران
Email: dr.akbarsoleymani@yahoo.com
4. استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، سرپرست مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران
Email: habibi52sh@gmail.com

چکیده:
با آغاز پاندمی کووید-19 و تعطیلی مراکز آموزشی از اوایل اسفندماه سال 1398 و توسعه آموزش های مجازی در راستای یاددهی و یادگیری الکترونیکی، نیاز به ایجاد نگاهی نو و کاربردی به فرایند آموزش ضروری بود. نگاهی که فراتر از آموزش های سنتی اساتید باشد و شرایط محیطی را به گونه ای هدایت کند تا امر آموزش را بدون نیاز به حضور فیزیکی افراد تداوم بخشد و در عین حال از اضطراب و ترس اساتید و دانشجویان حتی کادر درمان از این ویروس منحوس و ناشناخته بکاهد و اطلاعات علمی مناسبی در اختیار ایشان قرار دهد. به همین منظور، در معاونت آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد بر آن شدیم تا جهت استمرار آموزش و پویا نگهداشتن آن، تیمی جهت برگزاری وبینارهای علمی تخصصی تشکیل شود. پس از تعامل نظر در حوزه ستادی آموزش دانشگاه و سنگینی کار پس از برگزاری چند وبینار آموزشی مرتبط با کرونا، انتخاب کارشناسانی بعنوان رابط آموزشی از هر دانشکده در تیم مذکور، مسیر رسیدن به اهداف آموزشی را هموارتر می نمود، بنابراین با ارسال نامه ای به روسای دانشکده ها ، هر دانشکده یک کارشناس را بعنوان رابط جهت فعالیت در تیم آموزش مجازی کووید 19 معرفی نمودند. در همین فرصت برنامه زمان بندی شده جهت برگزاری وبینار توسط اعضای هیئت علمی دانشکده های مختلف تهیه کردیم. در این برنامه سه شنبه های هر هفته را به این موضوع اختصاص داده و جلوی تاریخ سه شنبه هر هفته، نام یکی از دانشکده ها قید گردید. بعد از معرفی افراد، جلسه ای جهت آشنایی آن ها با اهداف کمیته و مسئولیت هایشان برگزار گردید و برنامه تهیه شده در اختیار آن ها قرار داده شد، و از آن ها خواسته شد تا موضوع را در جلسات گروه عنوان کرده تا از چند هفته قبل اساتیدی که تمایل به برگزاری وبینار دارند، اطلاعات مورد نیاز را جهت تهیه پوستر و اطلاع رسانی در اختیار روابط عمومی معاونت آموزشی قرار دهند. در شروع کار نقاط ضعفی وجود داشت و کار هماهنگی کمی دشوار بود. اما بعد از گذشت مدت کوتاهی، رابطین و اساتید کاملا با موضوع آشنا شدند و بدون هیچ وقفه ای اساتید، کارکنان و دانشجویان هر هفته همگی منتظر برگزاری یک وبینار جدید بودند. در حال حاضر بیش از یک سال از زمان تشکیل تیم آموزش مجازی در این دانشگاه گذشته و بالغ بر 90 وبینار در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد برگزار گردیده است که برخی از آن ها با همکاری اساتیدی از سایر دانشگاه های کشور بصورت ملی و حتی بین المللی بوده اند. همچنین با رایزنی انجام شده توانسته ایم حدود نیمی از دوره ها را با کسب مجوز آموزش مداوم برای مشمولین و یا مجوز آموزش ضمن خدمت کارکنان برگزار نماییم.
کلید واژه ها:پاندمی کووید-19، آموزش مجازی، یادگیری الکترونیکی،تیم آموزشی، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد

بیان مسئله:
همه‌گیری ویروس SARS-CoV-2 و بیماری تنفسی متعاقب آن (COVID-19) تقریباً در تمام جنبه های زندگی در سراسر جهان اختلال ایجاد کرده است و اثر کامل آن بر سیستم بهداشت، اقتصاد و آموزش بهداشت همچنان ادامه دارد (1, 2). به طوری که این همه گیری نحوه ارائه خدمات آموزش عالی در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده است. به دلیل رعایت فاصله گذاری فیزیکی به عنوان موثرترین راهکار برای جلوگیری از شیوع COVID-19، از تجمع دانشجویان در کلاسها و آزمایشگاهها جلوگیری شده است (3, 4, 5). بیشتر کشورهای جهان در تلاش برای جلوگیری از گسترش COVID-19، خدمات آموزشی را به طور موقت، متوقف کرده‌اند. این تعطیلی بیش از 60٪ از جمعیت دانشجویی جهان را تحت تأثیر قرار داده است. در نتیجه، تمام مدارس و دانشگاه ها در تلاشند با استفاده از آموزش آنلاین، اختلال در آموزش و یادگیری را جبران کنند (6). در دوره همه گیری COVID-19 استفاده از آمـوزش هـای مجـازی در سراسر دنیا گسـترش بیشتری پیدا کرده است. عمده ترین دلیل این امر نیـز کاهش تردد افراد و رعایت پروتکل های بهداشتی جهت جلوگیری از انتشار ویروس کرونا است (7, 8) . آموزش مجازی یک شیوه آموزشی نوپا و مورد توجه است که فرآیند یادگیری و آموزش را با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و در بستر اینترنت فراهم میکند (9). امروزه آموزش مجازی در شرف تبدیل شدن به یکی از مهمترین روشهای آموزشی اسـت (10). همه گیری COVID-19 چالش های مهمی را برای جامعه آموزش عالی در سراسر جهان به وجود آورده است. یک چالش خاص، درخواست فوری و غیرمنتظره برای دوره های آموزش دانشگاهی است که باید به صورت مجازی و آنلاین تدریس شود (3). با توجه به این مسئله تقریباً همه در ابتدای ایـن راه قـرار دارند و بنـابراین با تلاش برنامه ریزی شده می توان در زمره پیشگامان این حرکت بزرگ قرار گرفت (11). بنابراین تصمیم گرفتیم تا از این فرصت جهت تبادل تجربیات و دانش متخصصان حوزه های مختلف استفاده کنیم و در این مقاله به ارائه تجربه تشکیل تیم آموزش مجازی کووید-19 در دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد از سال 1399 بپردازیم که توانست مشکل ارائه مطالب به روز علمی در خصوص کووید-19 را برای مخاطبان دانشگاهی و حتی عموم، رفع نماید.

راه حل بکارگرفته شده:
به همین منظور، در معاونت آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد بر آن شدیم تا جهت استمرار آموزش و پویا نگهداشتن آن، تیمی جهت برگزاری وبینارهای علمی تخصصی تشکیل شود. پس از تعامل نظر در حوزه ستادی آموزش دانشگاه و سنگینی کار پس از برگزاری چند وبینار آموزشی مرتبط با کرونا، انتخاب کارشناسانی بعنوان رابط آموزشی از هر دانشکده در تیم مذکور، مسیر رسیدن به اهداف آموزشی را هموارتر می نمود، بنابراین با ارسال نامه ای به روسای دانشکده ها ، هر دانشکده یک کارشناس را بعنوان رابط جهت فعالیت در تیم آموزش مجازی کووید 19 معرفی نمودند. در همین فرصت برنامه زمان بندی شده جهت برگزاری وبینار توسط اعضای هیئت علمی دانشکده های مختلف تهیه کردیم. در این برنامه سه شنبه های هر هفته را به این موضوع اختصاص داده و جلوی تاریخ سه شنبه هر هفته، نام یکی از دانشکده ها قید گردید. بعد از معرفی افراد، جلسه ای جهت آشنایی آن ها با اهداف کمیته و مسئولیت هایشان برگزار گردید و برنامه تهیه شده در اختیار آن ها قرار داده شد، و از آن ها خواسته شد تا موضوع را در جلسات گروه عنوان کرده تا از چند هفته قبل اساتیدی که تمایل به برگزاری وبینار دارند، اطلاعات مورد نیاز را جهت تهیه پوستر و اطلاع رسانی در اختیار روابط عمومی معاونت آموزشی قرار دهند. در شروع کار نقاط ضعفی وجود داشت و کار هماهنگی کمی دشوار بود. اما بعد از گذشت مدت کوتاهی، رابطین و اساتید کاملا با موضوع آشنا شدند و بدون هیچ وقفه ای اساتید، کارکنان و دانشجویان هر هفته همگی منتظر برگزاری یک وبینار جدید بودند. در حال حاضر بیش از یک سال از زمان تشکیل تیم آموزش مجازی در این دانشگاه گذشته و بالغ بر 90 وبینار در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد برگزار گردیده است که برخی از آن ها با همکاری اساتیدی از سایر دانشگاه های کشور بصورت ملی و حتی بین المللی بوده اند. همچنین با رایزنی انجام شده توانسته ایم حدود نیمی از دوره ها را با کسب مجوز آموزش مداوم برای مشمولین و یا مجوز آموزش ضمن خدمت کارکنان برگزار نماییم.
چالشهای تجربه که پس از مدتی عمدتأ مرتفع گردیدند:
-عدم وجود یک کارشناس مشخص برای هماهنگی و برگزاری وبینارها
-سردرگمی رابط آموزشی هر دانشکده که با ارائه شرح وظایف به ایشان و برگزاری جلسات مرتفع گردید.
- همکاری تعداد کمی از اساتید در ابتدای راه
- مهیا نبودن زیرساخت های الکترونیک در اجرای وبینارها
- عدم هماهنگی مناسب میان اساتید سخنران در ارائه مطالب طبق سرفصل مشخص شده
- نقص در اطلاع رسانی عمومی برنامه
- عدم تهیه بموقع پوستر اطلاع رسانی
-نبود فضای متمرکز برای برگزاری وبینارها

نتایج ومزایای تجربه:
- تقدیر از سوی معاونت محترم آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معرفی این تجربه به سایر دانشگاه های کشور
-معرفی رابط آموزشی هر دانشکده به اساتید هر دانشکده جهت اعلام آمادگی برای ارائه مطلب در وبینارهای علمی
- یکسان سازی و متمرکز نمودن فعالیت آموزش مجازی دانشکده ها
-ساماندهی برنامه های وبینارهای آموزشی در حوزه ستادی و دانشکده ها برای برنامه ریزی های آتی
-فعالیت آموزشی اساتید برجسته علمی و صاحبنظر در پیشگیری و مقابله با کرونا بعنوان مدرس وبینارهای آموزشی
-توسعه ساختار و زیرساختهای الکترونیکی دانشگاه و فعال شدن سایت مرکزی مستقر در پردیس دانشگاه که ضمن اعلام لینک وبینار، پذیرای اساتید برای ارائه وبینارها بود.
- ایجاد وحدت رویه در اطلاع رسانی به همکاران با تهیه پوسترهای آموزشی و اطلاع رسانی در وب سایت معاونت آموزشی دانشگاه
- دریافت مجوز آموزش مداوم و صدور گواهی برای اساتید و شرکت کنندگان که در ایجاد انگیزه در آن ها بسیار موثر بوده است.
-صدور گواهی الکترونیک برای کلیه شرکت کنندگان در وبینار و بارگزاری آن در سایت معاونت آموزشی
-تقدیر از رابطان آموزشی برتر و اساتید همکار در برگزاری وبینارها در جشنواره شهید مطهری در دانشگاه
-بهره مندی اساتید از مزایای تدریس در این وبینارها، برای ارتقاء آموزشی خود و یا شرکت در فراخوان جذب هیأت علمی
--تشکیل صف انتظار اساتید برای برگزاری وبینارهای علمی مرتبط یا غیر مرتبط با کووید-19 و همکاری با ایشان
-مشارکت عمومی مردم در برخی از دوره های آموزشی:راههای پیشگیری از کرونا-واکسیناسیون علیه کووید-19 و....
-استقبال دانشجویان برای ارائه مطالب علمی در وبینارها و اختصاص یک روز در هفته به ارائه ژورنال کلاب و ژورنال واچ ها در دانشکده های دارای دانشجوی مقطع تحصیلات تکمیلی

سپاسگزاری:
در پایان جا دارد از تلاش کلیه مسئولین آموزشی، رابطان، اساتید، دانشجویان، کارکنان، شرکت کنندگان در وبینارها، همچنین همکاران روابط عمومی و واحد IT دانشگاه تقدیر وتشکر نماییم که بدون همکاری و همراهی این عزیزان پیشرفت فعالیتهای این تیم میسر نبود.

References:
1. Li CH, Rajamohan AG, Acharya PT, Liu C-SJ, Patel V, Go JL, et al. Virtual read-out: radiology education for the 21st century during the COVID-19 pandemic. Academic Radiology. 2020.
2. Favale T, Soro F, Trevisan M, Drago I, Mellia M. Campus traffic and e-Learning during COVID-19 pandemic. Computer Networks. 2020:107290.
3. Darras KE, Spouge RJ, de Bruin AB, Sedlic A, Hague C, Forster BB. Undergraduate Radiology Education During the COVID-19 Pandemic: A Review of Teaching and Learning Strategies. Canadian Association of Radiologists Journal. 2020:0846537120944821.
4. Ng Y-M, Peggy PL. Coronavirus disease (COVID-19) prevention: Virtual classroom education for hand hygiene. Elsevier; 2020.
5. Sajed AN, Amgain K. Corona Virus Disease (COVID-19) Outbreak and the Strategy for Prevention. Europasian Journal of Medical Sciences. 2020;2(1):1-3.
6. Teräs M, Suoranta J, Teräs H, Curcher M. Post-Covid-19 Education and Education Technology ‘Solutionism’: a Seller’s Market. Postdigital Science and Education. 2020:1-16.
7. Ahmed H, Allaf M, Elghazaly H. COVID-19 and medical education. The Lancet Infectious Diseases. 2020.
8. al Darayseh AS. The Impact of COVID-19 Pandemic on Modes of Teaching Science in UAE Schools. 2020.
9. Eshraghi Eavari N, Sharif Moghaddam H, Ziaei S. A Study on the rate of satisfaction of students and faculty members of Payame Noor University of Mashhad from interacting with the user interface software of PNU virtual learning. Quarterly Journal of Knowledge and InformationManagement. 2015;2(2):75-84.
10. Pakseresht S, Khalili-Sabet M, Vahedi M, Monfared A. comparative study for Knowledge and Attitudes of Virtual and Non-Virtual Students towards E-Learning. Research in Medical Education. 2016;8(4):61-8.
11. Ghafouri Fard M. Virtual education boom in Iran: The potential that flourished with the Corona virus. Iranian Journal of Medical Education. 2020;20(4):33-4.

کلیدواژه ها:

پاندمی کووید-19، آموزش مجازی، یادگیری الکترونیکی،تیم آموزشی، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد

وضعیت : چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است